مبارزه با انواع پسیل

دوشنبه 17 آبان 1400

| 9760

پسیل پسته یا شیره ی خشک به عنوان یکی از مهم ترین آفات باغ های پسته شناخته می شود که در صورت عدم مبارزه با این آفت به دلیل ایجاد و ترشح مواد قندی در بهار و تابستان باعث ریزش قابل توجه مقداری از برگ ها و عدم تشکیل مغز یا نیم مغز شدن آن می شود. ضمناً عدم کنترل پسیل در سال های بعد نیز تاثیر گذار است به این صورت که عدم کنترل این آفت منجر به ریزش شدید جوانه های برگ و میوه در سال بعد می گردد. این آفت در کلیه ی گونه های اصلی و وحشی پسته موجود است که می توان با روش های تلفیقی آن را از بین برد.

چرخه ی زندگی آفت

این آفت زمستان ها به صورت حشره ی کامل زیر برگهای خشک، زیر پوستک ها، کاه ها و برگ های خشک کف باغ و شکاف دیوار ها و ساختمان های مجاور زندگی میکنند. در این فصل جمعیتی از این حشره با حجوم به باغات پسته کمی از جوانه های در حال باز شدن را می خورند و سپس روی جوانه ها ی تازه باز شده تخم ریزی می کنند. این آفت حشره ای است به طول 5 الی 8 میلیمتر، نوع بالغ آن به شکل زرد روشن ذیذه می شود که روی سینه ی این حشره لکه هایی کشیده به همین رنگ و یا کمی تیره تر وجود دارد، معمولا شکم به رنگ بدن است که اغلب دارای لکه های قهوه ای رنگ به صورت دایره ای در اطراف شکم می باشند.
بیشترین خسارات وارد شده از این آفت از نسل های تشکیل شده در فصل گرما می باشد به این دلیل که افزایش درجه ی حرارت باعث فعالیت بیشتر این آفت می شود. ضمناً این آفت می تواند تا 5 نسل در سال افزایش داشته باشد. پوره های نسل اول با پیدایش خوشه ها و شاخه های تازه از لا به لای فلس های محافظ جوانه ها مشاهده می شود.

نحوه ی وارد کردن خسارت

پوره های پسیل با فرو بردن خرطوم در سطح برگ ها از شیره ی گیاهی تغذیه می کنند، (خال های سیاه رنگ روی برگ های درختان پسته در تابستان مربوط به فرو رفتن خرطوم پسیل در نسج برگ بوده)، در نتیجه مواد پروتئینی شیره ی گیاه را جذب نموده و مواد قندی را به صورت شیره دفع می نمایند. این مواد قندی زمانی که در مجاورت هوا قرار می گیرد خشک شده و به آن شکرک می گویند. البته میزان شکرک تولیدی نسل ها با تراکم جمعیتی گوناگون تفاوت دارد. زمانی که جمعیت آفت کم باشد میزان تولید شده ی شکرک کم است و خسارات قابل توجه نیست اما سم پاشی در این دوره می تواند به دلیل کشتن حشرات مبارز با این آفت باعث طغیان آفت در نسل های بعدی گردد. اگر تولید شکرک زیاد باشد این مقدار به حدی است که محدوده ی سایه انداز درخت را می پوشاند که در نتیجه با نرسیدن مواد غذایی به برگ ها ، شاخه ها و جوانه ها باعث زردی برگ ها می شود. (وب سایت ارگانیک فارمز استور http://www.organicfarmstore.ir)
ضمناً از دست رفتن شیره ی برگ ها به دلیل ایجاد ضعف عمومی بر درخت و ریزش برگ ها باعث ریزش دانه های کوچک و همچنین پوکی و دهان بسته شدن پسته ها می گردد. از دیگر خسارات این آفت می توان به بسته شدن روزنه های هوایی در اثر ترشح عسلک اشاره کرد.

عوامل موثر در جمعیت کنترل آفت

1 – ارقام : ارقام شناسایی شده در پسته دارای حساسیت و مقاوتی متفاوت در برابر پسیل است. تجربه نشان داده که ارقام کله قوچی، اکبری، احمد آقایی، سفید پسته و ارقام ناشناخته ی نر مقاوت کمتری در برابر حشرات داشته اند.
2 – آبیاری : پسیل حشره ای است که به خشکی علاقه دارد بنابر این در باغاتی که آبیاری آن کم است بیشتر ملاحظه شده است.
3 – بافت خاکی : درختان پسته در اراضی سبک و شنی دارای ضعف عمومی است.
4 – تغذیه و عناصر مورد نیاز گیاه : کمبود و زیادی عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف (میکرو و ماکرو) علاوه بر بیماری های فیزیولوژیک درخت، زمینه ی ابتلای درخت به بیماری های گوناگون آفتی از جمله پسیل را بیشتر می کند. همچنین مصرف بیش از حد ازت باعث رشد برگ ها و در نتیجه کاهش احتمال حمله ی بیشتر در برابر آفت های مکنده از جمله پسیل است.
5 – هرس : هرس درختان در زمستان و حذف شاخه های ضعیف و آلوده به سطور مستقیم و غیر مستقیم در کنترل آفات موثر است. تراکم جمعیت شاخه ها و نزدیکی درختان به هم علاوه بر ضعف جسمانی درخت باعث عدم توانایی در سمپاشی درست می گردد.
6 – سمپاشی زمستانه : این نوع سمپاشی برای کنترل انواع آفت ها بسیار موثر است
7 – عدم استفاده از سمومی که باعث طغیان آفات پسته می شود مخصوصاً در نوبت اول مانند سموم تیودیکاب، متاسیستوکس، و فنتیون
8 – اگر سمومی استفاده شود که مناسب پسیل نباشد به دلیل از بین بردن دشمنان طبیعی آن ها باعث افزایش جمعیت شان می شود
9 – به موقع سم زدن درختان بسیار حائز اهمیت است . چنانچه سمپاشی زمانی صورت بگیرد که شکرک زیادی بر روی درخت مشاهده می شود تاثیر سم بسیار کم می شود.

مبارزه ی تلفیقی پسیل پسته

1 – مبارزه ی بیولوژیکی

گونه های زیادی از حشرات مفید پارازیتوئید و شکارگر فعال در باغات پسته علیه پسیل شناسایی شده اند که به عنوان مثال می توان به زنبور پسیلوفاگوس ، کفشدوزک ادالیا و کنه شکارگر اشاره نمود که در مجموع عوامل فوق می توانند بین نیم درصد تا 70 درصد از جمعیت آفات را کاهش دهند.

2 – استفاده از تله های چسبنده ی زرد رنگ

استفاده از کارت های زرد بسیار کم هزینه تر از سمپاشی شیمیایی است که در این نوع مبارزه امکان طغیان مجدد برای آفت نیز میسر نیست . این نوع مبارزه زمانی انجام می شود که حشره ی بالغ هنوز اقدام به تخم ریزی نکرده است. در این صورت مقدار قابل توجهی از این آفت شکار شده و قدرت تخم گذاری و زیاد شدن این آفت گرفته می شود.
این کارت ها اکثرا از جنس پلی اتیلن و پی وی سی است در اندازه های 10 در 20 سانتی متری و به وزن 15 گرم در بازار موجود می باشد. حشرات بالغ به دلیل جذب شدن به زنگ زرد به سمت این کارت ها می آیند و به دلیل چسبیدگی به این کارت ها شکار می شوند. در تحقیقات به عمل آمده 2 نوبت کارت گذاری در سال توصیه می شود ، یکی در در دهه ی دوم فروردین ماه و دیگری در نیمه ی دوم تیر ماه.

3 – مبارزه ی شیمیایی

برای مبارزه با آفت پسیل لازم است زمان های حساس گیاه مورد توجه قرار بگیرد که در مرحله ی شروع مغز یعنی در اواسط خرداد و پس از آن یعنی پر شدن مغز پسته دوره ی حساس گیاه می باشد. جمعیت آفت معمولا در ابتدای بهار و همزمان با شروع رشد رویشی درختان پسته معمولا قابل توجه است اما در این زمان جمعیت قابل توجهی از شکارگر ها و پارازیتوئید ها نیز فعال هستند به طوری که در اواخر اردیبهشت ماه جمعیت آفت به نسبت بسیار زیادی کاهش می یابد. بنابراین در زمان های حساس گیاه و در زمان هایی که جمعیت آفت بسیار زیاد است لازم است مبارزه ی شیمیایی صورت بگیرد.
سموم توصیه شده برای آفت پسیل به شرح زیر است: (کنترل تلفیقی پسیل پسته، جهاد کشاورزی و سازمان حفظ نباتات 1393)